Phong trào thực phẩm thay thế

Vào những năm 1960 và 1970, một phong trào thực phẩm chay trở thành một phần của văn hóa phản kháng tại Hoa Kỳ mà chúng tập trung vào chế độ ăn, môi trường, và việc mất tin tưởng vào những công ty sản xuất thực phẩm, dẫn đến gia tăng quan tâm đến việc trồng vườn organic.[78][79] Một trong những cuốn sách được viết bởi người ăn chay có ảnh hưởng nhất thời đại là cuốn Chế độ ăn cho một Hành Tinh Nhỏ (Diet for a Small Planet) của Frances Moore Lappé đuợc viết vào năm 1971.[80] Cuốn sách này bán tới hơn 3 triệu bản và đề xướng việc "nhảy xuống khỏi đỉnh chuỗi thức ăn"[81]

Trong những thập kỷ tiếp theo có một nghiên cứu bởi nhóm nhà khoa học và bác sĩ tại Hoa Kỳ, bao gồm nhà vật lý trị liệu Dean Ornish, Caldwell Esselstyn, Neal D. Barnard, John A. McDougall, Michael Greger, và nhà hóa sinh T. Colin Campbell, người tranh luận rằng chế độ ăn xoay quanh mỡ động vật và đạm đông vật, như chế độ ăn hiện tại ở phương Tây, gây hại cho sức khỏe.[82] Họ sản xuất một series sách khuyến khích chế dộ ăn chay hoàn toàn hay chế độ ăn chay, bao gồm những cuốn The McDougall Plan (1983) bơi McDougall, Diet for a New America (1987) bởi John Robbin, trong sách này liên kết việc ăn thịt với gây hại cho môi trường, và Chương Trình Phục Hồi Bệnh Tim Mạch của Dr. Dean Ornish (Program for Reversing Heart Disease)(1990).[83] Vào năm 2003, hai hiệp hội dinh dưỡng lơn ở Bắc Mỹ chỉ ra rằng chế độ ăn chay hoàn toàn được tinh toán cẩn thận là phù hợp cho mọi lứa tuổi.[84][85] Sau sự kiện này là sự ra mắt của bộ phim Earthling (2005), The China Study (2005) của Campbell, Skinny Bitch (2005) của Rory Freedman và Kim Barnouin, Eating Animals (2009) của Jonathan Safran Foer, và bộ phim Forks over Knives (2011).[86]

Vào những năm 1980, Thuần chay trở thành một hệ tư tưởng và được cho là gắn liền với tiểu văn hóa nhạc rốc, đặc biệt nhạc rốc mạnh tại Hoa Kỳ;[87] và nhạc rốc anarcho tại Anh Quốc.[88] Sự liên tưởng này vẫn tiếp tục đến thế kỷ 21,, bằng chứng là những sự kiện nhạc rốc cho vegan nổi len lóc tróc như là Fluff Fest tại Châu Âu.[89][90]

Xu thế

Chế độ ăn chay hoàn toàn bắt đầu trở thành xu thế vào những năm thập niên 2010,[26][91][92] đặc biệt vào nửa sau.[26][93] Tờ The Economist tuyên bố rằng năm 2019 là "Năm của Vegan".[94] N ghị Viện Châu Âu định nghĩa từ vegan cho những nhãn dán thực phẩm vào năm 2010, và bắt buộc dán nhãn vào năm 2015.[95] Nhưng chuỗi nhà hàng bắt đầu hướng tới những sản phẩm thân thiện với vegan trên menu của họ và những siêu thịt tăng thêm những lựa chọn thực phẩm vegan chế biến sẵn.[96]

Thị trường thịt-chay thế giới tăng thêm 18% trong khoảng năm 2005 và 2010,[97] và trong Hoa Kỳ thì tăng 8% trong khoảng năm 2012 và 2015, đến 553 triệu đô một năm.[98] The Vegetarian Butcher (De Vegetarische Slager), là cửa hàng bán thịt-chay đầu tiên được biết đến, khai trương tại Hà Lan vào năm 2010,[97][99] trong khi cửa hàng bán thịt-chay đầu tiên tại Hoa Kỳ, là Herbivorous Butcher, khai trương tại Minneapolis vào năm 2016.[98][100] Từ năm 2017, hơn 12500 nhà hàng bắt đầu bán sản phẩm của Beyond Meat và Impossible Foods (hai thương hiện làm thịt-chay tại Mỹ) bao gồm cửa hiệu của chuỗi nhà hàng Carl's Jr. bày bán Beyond Burgers và Burger King phục vụ Impossible Whoppers. Doanh số của những loại thịt-làm-từ-rau-củ đã tăng trưởng hơn 37% trong hai năm qua.[101]

Vào năm 2017, Hiệp Hội Dinh Dưỡng Trường Học Hoa Kỳ tìm thấy rằng 14% các khu trường học trên khắp đất nước phục vụ bữa an chay hoàn toàn tại trường so với 11.5% vào năm 2016,[102] phản ánh được một sự thay đổi đang diễn ra trên nhiều phần của thế giới bao gôm cả Brazil và Anh Quốc.

Đến năm 2016, 49% Người Mỹ đang tiêu thụ sữa hạt, và 91% vẫn tiêu thụ sữa động vật.[103] Tại Anh Quốc, thịt trường sữa hạt tăng đến 155% trong vòng 2 năm, từ 36 triệu lít vao năm 2011 đến 92 triệu vào năm 2013.[104] Tại Anh Quốc tăng tới 185% mặt hàng Vegan mới giữa năm 2012 và 2016.[93] Vào năm 2011, siêu thị chay hoàn toàn đầu tiên tại Châu Âu xuất hiện ở Đức: Siêu thị Vegilicious ở Dortmund và siêu thị Veganz ở Berlin.[105][105]

Vào năm 2017, Thuần chay nổi lên tại Hồng Kông và Trung Quốc, đặc biệt với những bạn trẻ.[106] Thị trường vegan của Trung Quốc được đánh giá là sẽ tăng trưởng hơn 17% giữa năm 2015 và 2020,[106][107] và được kỳ vọng là "tỷ lệ tăng trưởng nhanh nhất trên toàn thế giới trong cùng khoảng thời gian trên".[106] Điều này vượt qua tỷ lệ tăng trưởng kỳ vọng ở thị trường vegan tăng trưởng lớn thứ hai và thứ 3 thế giới trong cùng khoảng thời gian là Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (10,6%) và Úc (9,6%).[108][109] Tính tổng số, năm 2016, số người tiêu thụ là Vegan lớn nhất toàn cầu với 9% tổng số người theo chế độ ăn chay hoàn toàn là vùng Châu Á Thái Bình Dương.[110] Vào năm 2013, Lễ hội Tháng 10 ở Munich - một sự kiện sử dụng rất nhiều thịt - bày bán những món ăn chay hoàn toàn lần đầu tiên trong vòng 200 năm lịch sử của lễ hội này.[111]

Vào năm 2018, cuốn sách The End of Animal Farming viết bởi Jacy Reese Anthis tranh luận rằng chu nghĩa chay hoàn toàn sẽ thay thế toàn bộ thưc phẩm từ động vật vào năm 2100.[112] Cuốn sách này được đề cao tại tờ The Guardian,[113] The New Republic,[114] và Forbes, cùng với những tờ báo và tạp chí khác.[115]